Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Paradisea liliastrum & Prunus brigantina

fotò
fotò
Ile(-de-sant-Brunoun)

Paradisea liliastrum

Xanthorrhoeaceae Asphodelaceae

Àutri noum : Iéri, Lile.

Noms en français : Lis de saint Bruno, Lis des Alpes.

Descripcioun :
L'ile-de-sant-Brunoun trachis sus li pelouso de pendis de mountagno mejano. Douno d'èr au faus-ile, Anthericum liliago , mai en bèn pu grand, emé de flour óudouranto estacado tóuti dóu meme coustat.

Usanço :
Aquelo planto se bouto dins li jardin, qu' èi, ma fisto, bèn poulido.

Port : Erbo
Taio : 20 à 60 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Paradisea
Famiho : Xanthorrhoeaceae
Famiho classico : Asphodelaceae


Coulour de la flour : Blanco
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 2 cm
Flourido : Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Juliet à avoust

Liò : Pelouso de pendis - Melounié
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Ouèst-Éuropenco
Ref. sc. : Paradisea liliastrum L., 1753

fotò
fotò
Afatoulié

Prunus brigantina

Rosaceae

Àutri noum : Afatounié, Afatourié, Afàtou.

Nom en français : Prunier de Briançon.

Descripcioun :
L'afatoulié se recounèis l'estiéu à si afàtous (abrignoun, afatoun) verd pièi jaune. Flouris au printèms emé de pichòti flour blanco d'ounte sorton de lònguis estamino. Li fueio, que sèmblon à li de l'ambricoutié vènon bèn à l'après.

Usanço :
Se fai de counfituro emé lis afàtous (emé proun de sucre !), e d'òli de marmoto emé lis amandoun (meseioun). Fau aperaqui 10 000 amandoun pèr n'en faire un litre. J.-R. Fortoul, op.cit., ramento que lis afàtous èron descalagna dóu tèms di lòngui vihado. L'òli èi bon pèr la cousino e pèr sougna li macaduro e lou mau d'os. Se metié un tros de pan dins la sartan pèr leva la forto óudour de l'òli : "Lou pan surbiò lou gros dal fouort de l'óli, l'amarun". Lou darrié moulin s'arestè de vira en 1923 à Suzo (CN).

Port : Aubre
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Prunus
Famiho : Rosaceae


Ordre : Rosales

Coulour de la flour : Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun

Liò : Sebisso - Prado
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Pancaro entresigna
Ref. sc. : Prunus brigantina Vill., 1786

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
ges
ges
ges
ges
ges
RR
C
CC

Paradisea liliastrum & Prunus brigantina

ges
ges
ges
ges
ges
ges
C
C

Coumpara Ile(-de-sant-Brunoun) emé uno autro planto

fotò

Coumpara Afatoulié emé uno autro planto

fotò